Veri Alanında Staj Nasıl Yapılır? Kapsamlı Rehber
Bir şirketin veri departmanına stajyer olarak girdiğinizi hayal edin. Masanızda milyonlarca satırlık veri var. Ve sizden beklenen şey, bunların içinden altın değerinde içgörüler çıkarmak. Peki buna hazır mısınız?
Staj Neden Altın Fırsat?
Stajı sadece okul zorunluluğu olarak görüyorsanız, büyük resmi kaçırıyorsunuz. Staj aslında sizin için "mini iş hayatı simülasyonu". Gerçek veriler, gerçek problemler ve gerçek iş baskısı.
İşverenler Neden Stajyer Tercih Eder?
İşverenler çoğu zaman "staj yapmış" birini tercih eder. Çünkü o kişi, daha ilk günden sahaya çıkabilecek bir potansiyele sahiptir. Staj deneyimi, CV'nizde altın değerindedir.
Stajdan Önce Kendine Sorular
Staja başvurmadan önce ne yapmalı? Kendine şu üç soruyu sor:
Kritik 3 Soru
- Ben hangi rolü istiyorum? Veri analisti mi, veri bilimci mi, yoksa veri mühendisi mi?
- Temelim ne kadar sağlam? SQL bilmeden veri analisti stajı kovalama. Python bilmeden veri bilimi stajına girmek çok zor.
- CV'me koyabileceğim küçük projelerim var mı? Kaggle'da ufak bir proje bile seni rakiplerinden ayırır.
Bir staj ilanına başvurduğunuzu düşünün... CV'nde "SQL biliyorum" yazıyor ama hiç örneğiniz yok. İşte burada küçük projeler, portföyünüz ve GitHub hesabınız devreye giriyor.
İngilizce: Gizli Anahtar
İngilizceyi bir ders gibi değil, "veri dünyasının gizli anahtarı" gibi görün.
Hata Çözümü
Hata alıyorsunuz, Google'a yazıyorsunuz. Çözümler nerede? İngilizce forumlarda.
Dokümantasyon
Yeni bir kütüphane öğrenmek istiyorsunuz. Dökümantasyon nerede? İngilizce.
Global Fırsatlar
Uluslararası bir şirkette staj yapmak istiyorsunuz. Mülakatlar hangi dilde? İngilizce!
Kısacası: İngilizce bilmek, size sadece Türkiye'de değil, global iş piyasasında da kapı açıyor.
Programlama: Oyuna Giriş Bileti
Stajyer olacaksınız diye sizden "senior seviyesinde" bilgi beklemiyor kimse. Ama oyuna girmek için en azından temel kartlara sahip olmalısınız.
Temel Gereksinimler
Veri alanında staj yapacaksanız temel seviyede SQL, Python ve Excel bilin. Örneğin hepsinden birer tane tutorial bitirin.
En Önemlisi: Gösterin!
"Ben Python ya da SQL biliyorum" demek yetmez. Gösterin!
Proje Nasıl Yapılır?
- Kaggle'dan basit bir veri seti seçin (Titanik, Müşteri Segmentasyonu gibi)
- Python (Pandas) ile temizleyin
- SQL ile (eğer veritabanı gerektiriyorsa) sorgulayın
- Python (Matplotlib/Seaborn) ile görselleştirin
- Basit analizler yapın (örneğin: "Hangi faktörler hayatta kalmayı etkilemiş?")
- Tüm adımları ve bulguları anlatan bir Jupyter Notebook hazırlayın
GitHub: Vitrininiz
GitHub profiliniz, veri yeteneğinizin vitrini. Projelerinizi buraya yükleyin. GitHub linkini özgeçmişinize mutlaka ekleyin. 2-3 iyi proje yeterli.
Stajı Nereden Bulacağız?
En çok sorulan soruya geldik: "Stajı nereden bulacağım?" Size 4 güçlü yol:
1. Kariyer Merkezi
Üniversitenizin kariyer merkezi ilk durak olmalı.
2. Online Platformlar
LinkedIn ve Kariyer.net gibi platformları aktif kullanın.
3. Etkinlikler
Kaggle, hackathon ve meetup'lara katılın.
4. Network
Arkadaşının arkadaşı bile sizi bir şirkete yönlendirebilir. Doğrudan iş istemeyin, önce bilgi ve tavsiye isteyin.
Önemli Not
İlk stajınız illa büyük bir şirkette olmak zorunda değil. Bazen küçük bir start-up'ta öğrendikleriniz, size kurumsaldan çok daha fazla şey katar.
Ve unutmayın! Başarılı stajyerlerin büyük çoğunluğu, mezun olmadan önce veya hemen sonra o şirketten iş teklifi alır.
Staj Öncesi Hazırlık: Altın Kurallar
1. Şirketi Derinlemesine Araştırın
- Ne iş yapar? Temel ürünleri/hizmetleri neler?
- Veri ekibi nasıl yapılandırılmış?
- Hangi teknolojileri kullanıyorlar?
- Sizi hangi ekip/manager'a bağlıyor? Onları LinkedIn'den araştırın.
2. Teknik Temeli Gözden Geçirin
- GitHub'daki projelerinize bir göz atın
- Neler yaptığınızı tazeleyin
- Temel kavramları tekrar edin
3. Gerekli Araçları Kurun
- Python ve gerekli kütüphaneler (Pandas, NumPy, Matplotlib, Seaborn)
- SQL Client (DBeaver, SQL Server Management Studio)
- Şirketin kullandığı araçlar (Tableau Public, Power BI Desktop gibi)
4. Sorularınızı Hazırlayın
- "Staj süresince hangi projelerde/alanlarda görev alacağım?"
- "Ekip içi iletişim ve iş akışı nasıl işliyor?"
- "Staj süresince benden beklentileriniz neler?"
- "Kullanacağım teknolojiler/araçlar neler?"
5. İlk Gün İçin Hazırlık
- Uygun kıyafet (business casual)
- Defter, kalem (not almak için)
- Su matarası
- Pozitif ve öğrenmeye açık bir tutum!
Staj Sırasında Başarının Anahtarları
İlk Gün: İzlenim ve Soru Sormak
Pozitif ve Dikkatli Olun
Güleryüz, selamlaşma, isimleri hatırlamaya çalışmak.
Aktif Dinleyin
Tanıtımları, yönergeleri dikkatle dinleyin. Not alın.
Sormaktan Çekinmeyin
"Anlamadım, tekrar eder misiniz?", "Bu nedir?", "Neden böyle yapıyoruz?" demekten korkmayın. Önemli: Önce kendiniz çözmeye çalışın, sonra takıldığınızda sorun.
Hedeflerinizi Paylaşın
Manager'ınıza stajda ne öğrenmek istediğinizi kısaca belirtin.
Staj Süresince: Sorumluluk ve Öğrenme
Küçük Görevlerde Bile Özen Gösterin
Veri temizleme, basit raporlama gibi görevleri küçümsemeyin. Bu, güven inşa etmenin ilk adımı.
Proaktif Olun
Verilen görevi yapın, bitirin. "Şimdi ne yapabilirim?" diye sorun. Ekibin ihtiyaçlarını gözlemleyin.
Dokümantasyon Yapın
Yaptığınız işleri, öğrendiklerinizi, karşılaştığınız sorunları ve çözümlerini not alın.
İletişim Kurun
Sadece manager'ınızla değil, ekip arkadaşlarınızla da iletişimde olun.
Geri Bildirim İsteyin
"Bu rapor nasıl oldu?", "Yaptığım analizde geliştirebileceğim bir nokta var mı?" diye düzenli olarak sorun.
İngilizceyi Kullanmaya Çalışın
Dokümanları İngilizce okuyun, terimleri İngilizce öğrenmeye çalışın.
Staj Sonunda: Sunum ve Bağlar Korumak
Staj Sunumu Hazırlayın
Yaptığınız projeleri, öğrendiklerinizi, katkılarınızı anlatan kısa ve öz bir sunum hazırlayın. Problem, Yaptıklarınız, Sonuç/Öğrenilenler formatı ideal.
Teşekkür Edin
Manager'ınıza ve size zaman ayıran tüm ekip arkadaşlarınıza teşekkür edin.
Bağları Koruyun
Staj bitse de, LinkedIn'de bağlantı kurun. Bu network gelecekteki kariyerinizde size çok fayda sağlayacak.
Dezavantajlar ve Önemli Uyarılar
Her Şey Pembe Değil: Gerçekleri Söyleyelim
- Rekabet Çok Yüksek: İyi staj yerleri için onlarca, yüzlerce nitelikli aday var. Sizi öne çıkaracak olan proje beceriniz, özelleşmiş CV'niz ve proaktifliğiniz.
- Bazı Stajlar Ücretsiz veya Düşük Ücretli: Maalesef Türkiye'de hala yaygın. Maddi destek alamıyorsanız, deneyim kazanmayı öncelikli görebilirsiniz.
- "Kahve Getirme" Stajları: Sadece basit ofis işleri yapacağınız stajlardan kaçının. Başvuru öncesi araştırma yapın.
- Beklentilerinizi Yönetin: İlk günden karmaşık makine öğrenmesi modelleri yapmayacaksınız. Veri temizleme, raporlama, basit analizlerle başlayacaksınız. Sabırlı olun.
Önemli Linkler ve Kaynaklar
Kaggle - Veri setleri ve projeler GitHub - Kod portföyünüz Coursera - Veri Bilimi kursları W3Schools - SQL öğrenin LinkedIn Learning - Çeşitli kurslarSonuç ve Son Tavsiyeler
Veri alanında staj yapmak, kariyerinizdeki en önemli yatırım. Unutmayın:
- Hazırlık Her Şeydir: Python, SQL, İstatistik, İngilizce ve PROJELER ile donanın
- Başvuru Stratejik: Özelleşmiş CV, etkili ön yazı ve LinkedIn aktifliği
- İlk Gün Önemli: Pozitif, soru soran, öğrenmeye açık bir izlenim bırakın
- Stajda Proaktif Olun: Küçük görevlere özen gösterin, dokümantasyon yapın
- İngilizce ve Programlama: Bu iki beceri olmadan veri dünyasında ilerlemek neredeyse imkansız
Son Söz: Bu yol bazen zorlayıcı olabilir, imposter syndrome (yetersizlik hissi) yaşayabilirsiniz. O zaman şunu hatırlayın: Her uzman, bir zamanlar sizin gibi bir başlangıç noktasındaydı. Öğrenmek, denemek ve hata yapmak bu işin parçası.
Stajınız, bu yolculuğunuzun en heyecan verici duraklarından biri olacak. Bir gün staj yaptığınız yerde size iş teklifi gelirse, sakın şaşırmayın!
Bu yolculukta herkes aynı yerden başlamıyor, ama hazırlıklı olanlar hep birkaç adım önde bitiriyor.
🎥 Video İçeriklerimiz için YouTube'dan Takip Edin!
Bu konuları video formatında da açıklıyoruz. Daha fazla veri bilimi ve programlama içeriği için Verinin Mutfağı kanalımızı takip etmeyi unutmayın!
📺 Verinin Mutfağı YouTube Kanalı